พระ ขัน คืออะไร

พระขันเป็นพระนามหนึ่งที่ใช้เรียกในการเรียกร้องสัญชาติในประเทศไทย โดยพระขันมีต้นกำเนิดมาจากเสียงสำเนียงภาษาอีสาน ที่ใช้ในการสร้างคำขึ้นมาใช้ในชีวิตประจำวัน การใช้พระขันนั้นมีความหลากหลายและแตกต่างกันไปในแต่ละภูมิภาคของประเทศไทย ส่วนใหญ่จะพบการใช้พระขันในการเรียกสัตว์ พืช และวัตถุต่าง ๆ โดยพระขันจะถูกใช้ในกลุ่มคำสร้างใหม่ ๆ เมื่อพระขันนั้นถูกใช้เป็นคำเรียกสัตว์ จะมีความหมายทางภาษา แปลว่าสัตว์นั้นเขียนว่า

  • กระรอก = กระรอก กะหรี่ กะจัง
  • ไก่ = ไก่ ไวตัส ไข่ ไก่ตัวผู้ กับไก่ตัวเมีย
  • หมา = หมา
  • หมู = หมู หมู่ หมู่เก่า หมูหรี่ ห้ามอ้อน
  • ปลา = ปลา ปลาบ้าน ปลาทู ปลาดุก ปลาปอม ปลาช่อน ปลาปอล เป็นต้น ส่วนในการใช้พระขันในการเรียกวัตถุหรือพืช เช่น
  • เรียกชื่อผลไม้ = ลูกส้ม
  • เรียกชื่ออาหาร = ขนม ข้าวต้ม ข้าวขาหมู ขนมปังสังขยา มะนาว มะไฟ
  • เรียกชื่อของเสื้อผ้า = เสื้อสีชมพู กางเกงดาวเรือง แนวคิดในการสร้างและใช้พระขันมีความเป็นไปได้ที่มาจากภาวะภูมิปัญญาท้องถิ่น และการใช้ภาษาเป็นเครื่องมือในการสื่อสารกันระหว่างคนในวัฒนธรรมของกลุ่มคนเดียวกัน